بررسی مولفه‌های روان‌شناسی شفقت گلیبرت در غزلیات حافظ
کد مقاله : 1024-CNF
نویسندگان
محمدجواد سلطانی منش *
دانشجوی کارشناسی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید مفتح واحد شهرری
چکیده مقاله
تحقیقات و مطالعات میان‌رشته‌ای از موضوعاتی هستند که امروزه در میان پژوهشگران بسیار رایج گشته‌اند؛ یکی از متداول‌ترین روش‌های این نوع تحقیقات، بسط و انعکاس علوم غربی و مطالعات روانشناسی در ادبیات و آثار ادبی است. در تحقیق حاضر مولفه‌های روانشناسی شفقت از نظر پائول گلیبرت در دیوان حافظ بررسی خواهد شد. «شفقت» در لغت، دلسوزی و مهربانی و همدردی معنا شده است و در اصطلاح روانشناسان و محققان نیز، تلاش برای رهایی از رنج، در عین خوگیری با آن و ایجاد انگیزه‌ای برای درمان رنج است. از نگاه پائول گلیبرت، روانشناسی بالینی بریتانیایی و بنیانگذار درمان متمرکز بر شفقت، شفقت دارای ویژگی‌های دوازده‌گانه‌ای است که براساس آن، مشفق بودن یک انسان، مشخص و تائید می‌شود. با بررسی و انعکاس این موضوع در اشعار خواجه حافظ شیرازی، این نکته به دست خواهد آمد که حافظ نیز در اشعار خود، خواسته یا ناخواسته، ویژگی‌های انسان مشفق را به خوبی بیان کرده و بر این اصل، صحّه گذاشته است تا گاهی به‌صورت محسوس و نامحسوس، خوگیری با رنج و رنج‌گریزی را قائل به انسان بداند. در پژوهش حاضر که از «تحلیل محتوا» به عنوان روش تحقیق استفاده شده است، سعی بر آن شده تا برخی از اشعار و سروده‌های حافظ را در چهارچوب مولفه‌های شفقت از دیدگاه شفقت بررسی شود و هدف اصلی از این پژوهش این است که نمود این مولفه‌ها در ویژگی‌هایی که حافظ برای انسان قائل بوده است، بررسی و تصدیق شود.
کلیدواژه ها
روانشناسی، شفقت، گلیبرت، حافظ، مهربانی، رنج.
وضعیت: پذیرفته شده