«لن‌ترانی» در نگاه مفسران و بازتاب آن در شعر فارسی (با تاکید بر دیوان‌های عطار، خواجو، حافظ و مثنوی مولوی)
کد مقاله : 1101-CNF (R1)
نویسندگان
صادق ارشی *
مدرس مدعو دانشگاه فرهنگیان همدان
چکیده مقاله
دیدار خداوند یکی از آرزوهای دست نیافتنی بشر است که در متون مقدس نیز نشانه‌هایی دارد. مهم‌ترینِ آن اشارات آیۀ 143 سورۀ‌ اعراف است که موسی(ع) به کوه طور می‌رود و از خدا می‌خواهد که خود را به وی نشان دهد و پاسخ خدای متعال به وی «لن‌ترانی» (هرگز نخواهی دید) است. بازتاب این ماجرا در نگاه مفسّران قرآن و همچنین در ادب فارسی نمود گسترده‌ای دارد و در دیوان اکثر شاعران دیده می‌شود. در ادبیات فارسی خصوصاَ شعر و به ویژه در اشعار شاعران عرفانی نمونه‌های بسیاری از اشاره به این واقعه دیده می‌شود. در این مقاله به چهار شاعر و چهار اثر مشهور آنان پرداخته شده و در شعر آنان در باب واقعۀ مذکور کاوش گردیده است. این شاعران به ترتیب عطار، مولوی، خواجو و حافظ‌اند که به تفکیک به آن‌ها پرداخته خواهد شد. مقالۀ حاضر کوشیده است تا علاوه بر بازتاب نگاه مفسّران، شعر شاعران مذکور را با روش توصیفی با رویکرد تحلیل محتوا مورد بررسی قرار دهد و تا حد امکان به شبهۀ شبکه‌های اجتماعی در خصوص پیام جعلی «مقایسۀ عرفان مولانا با عرفان سعدی و حافظ» نیز پاسخ داده شود تا دانش‌آموزان و دانشجویان را با حساسیتی ویژه به عدم باور و پرده‌برداری از جعلیات فضای مجازی دعوت کند. نتایجی که از این پژوهش قابل پیش‌بینی است اولا بازتاب و تحلیل نظر مفسران بزرگ قرآن در باب واقعۀ مذکور و ثانیا بازتاب این واقعه در شعر چهار شاعر فوق‌الذکر است که چگونه این رویداد را در شعر خود راه داده‌اند.
کلیدواژه ها
لن‌ترانی، موسی (ع)، تفسیرقرآن و شعر فارسی.
وضعیت: پذیرفته شده